W pierwszej części naszego przewodnika po nurkowaniu omówiliśmy, czym w ogóle jest nurkowanie i na czym polega. W drugiej części znajdziecie informacje na temat używanego sprzętu oraz jakie są przeciwwskazania do nurkowania. Tym razem porozmawiamy o bezpieczeństwie, sposobach minimalizacji tych zagrożeń i szkoleniach nurkowych. Zaczynajmy!
Najważniejszą apsektem nurkowania jest bezpieczeństwo. I z pewnością każdy myślący o nurkowaniu zadał sobie to pytanie. Czy nurkowanie jest bezpieczne? Przyjrzyjmy się więc temu tematowi.
Spis treści
Czy nurkowanie jest bezpieczne?
Kluczem do bezpiecznego nurkowania, jak w każdym innym sporcie, jest przestrzeganie zasad. Nurkowanie rekreacyjne jest całkowicie bezpieczne, o ile odbywa się zgodnie ze wszystkimi wytycznymi i zasadami bezpieczeństwa. Szkolenie powinno odbywać się tylko pod nadzorem wykwalifikowanego instruktora oraz przy użyciu odpowiedniego i serwisowanego sprzętu. Jeśli nie masz żadnych przeciwwskazań medycznych, które wykluczałyby Cię z nurkowania i przestrzegasz zasad, to bezpieczeństwo nurkowania nie różni się od bezpieczeństwa każdej innej formy rekreacji.
Powtarzam raz jeszcze, że samo przebywanie pod wodą z aparatem oddechowym nie jest niebezpieczne. Ryzyko może pojawić się dopiero wtedy, gdy chcesz przekroczyć swoje kompetencje i poziom wyszkolenia i zrobić coś, czego po prostu nie umiesz. Dobrym przykładem jest tu jedno z najczęstszych pytań moich studentów – “jak głęboko nurkowałeś?” Tak jakby “cyfra” była wyznacznikiem kompetencji. Albo jakby pogoń za głębokością i przesuwanie granic było celem nurkowania. A paradoksalnie, najpiękniejsze rzeczy często można zobaczyć na głębokości 5m, gdzie światło w pełni ujawnia różnorodność kolorów.
Typowe niebezpieczeństwa związane z nurkowaniem
Oczywiście podczas nurkowania, jak podczas każdej innej aktywności rekreacyjnej, mogą wystąpić zagrożenia. W kontekście nurkowania mówimy o nagłych wypadkach, czyli o wszystkim co się wydarzyło, a co nie było zaplanowane. Albo inaczej – drobne incydenty, które zostały opanowane i nie wymagały pomocy medycznej. Oraz wypadkach nurkowych – sytuacjach awaryjnych, które wymagały pomocy medycznej i doprowadziły do urazu lub zagrożenia życia.
Podstawowe i najczęściej odnotowywane zagrożenia:
Brak powietrza
Jest to jedna z najbardziej niebezpiecznych sytuacji, z jaką możemy się spotkać pod wodą podczas nurkowania, a jednocześnie bardzo mało prawdopodobna. Szkolenie nurkowe kładzie duży nacisk na niemal ciągłe sprawdzanie ciśnieniomierza i zarządzanie swoim zapasem powietrza. Uczymy się również jak w sytuacji awaryjnej korzystać z zapasowego regulatora naszego partnera. Tak więc stosując się do zasad, sytuacja w której zabraknie nam powietrza jest prawie niemożliwa.
Hipotermia
Nieodpowiednio dobrany kombinezon do warunków nurkowania (temperatura wody, głębokość i długość nurkowania) to jeden z najczęściej popełnianych błędów, zwłaszcza przez początkujących nurków. Woda pochłania ciepło znacznie szybciej niż powietrze, więc wychłodzenie nawet w ciepłej wodzie może nastąpić szybko. To z kolei może prowadzić do hipotermii i wielu problemów z nią związanych.
Wyczerpanie nurka
Niedostosowanie tempa pływania pod wodą do własnych umiejętności i kondycji może spowodować wyczerpanie organizmu, utrudniając lub uniemożliwiając dalsze nurkowanie. Może to prowadzić do szybszego wychłodzenia organizmu, ataków paniki i oczywiście szybszego zużycia powietrza.
Skurcze nóg
Bolesny skurcz mięśnia może utrudnić lub uniemożliwić kontynuowanie nurkowania. Należy wtedy rozciągnąć i rozmasować bolący mięsień, a kontynuując nurkowanie zmniejszyć forsowanie nóg. Jeśli skurcze nawracają to najlepiej rozpocząć procedurę wynurzania i zakończyć nurkowanie. Inną sprawą jest to dlaczego te skurcze występują. Jeżeli jest to wynikiem zmęczenia i nieprzyzwyczajenia mięśni, to nie ma tu nic strasznego. Jeżeli jednak cierpisz na powracające skurcze to jest to ewidentny sygnał do spotkania z lekarzem i zrobienia badań.
Utrata partnera lub grupy
Ryzyko utraty partnera lub grupy istnieje głównie podczas nurkowania w miejscach, gdzie widoczność może być ograniczona. Nie jest to nic szczególnie groźnego, jeśli przećwiczyłeś zasady i wiesz co robić w takiej sytuacji. Dlatego tak ważny jest brifing przed nurkowaniem i omówienie planu nurkowania z partnerem.
Ugryzienia, skaleczenia
Podczas nurkowania mamy okazję podziwiać podwodny świat flory i fauny, a także różnego rodzaju zatopione obiekty, które są dziełem człowieka. Jednak każdy zbyt bliski kontakt może spowodować urazy i skaleczenia. Dlatego obowiązuje zasada, że nie dotykamy niczego pod wodą, a jedynie podziwiamy. Nigdy nie wiadomo, czy w miejscu, które chcemy złapać nie kryje się jakaś ryba lub nie wystaje ostra krawędź skały. Dlatego po prostu niczego nie dotykaj.
Zaplątanie się w podwodne śmieci
Stare sieci rybackie, oraz inne rodzaje podwodnych śmieci stanowią potencjalne ryzyko zaplątania się. To oczywiście może prowadzić do wielu problemów, a nawet ataków paniki. Jeśli tak się stanie, po prostu uspokój się i zacznij rozplątywać się z pułapki lub poproś o pomoc partnera.
Nurkowanie z partnerem
Podstawą bezpiecznego nurkowania rekreacyjnego jest nurkowanie partnerskie, co oznacza że nie nurkujemy sami, ale zawsze w towarzystwie przynajmniej jednej osoby. Oczywiście zdarzają się wyjątki i nurkowania solo, ale jest to zupełnie inny poziom, który wymaga innego rodzaju szkolenia.
Takie podejście do nurkowania rekreacyjnego zapewni nie tylko większy poziom bezpieczeństwa, ale także przyjemność ze wspólnego przeżywania fajnych doświadczeń.
Znaki nurkowe – komunikacja w nurkowaniu
Nurkowanie wymaga stosowania niewerbalnych metod komunikacji, które zostały opracowane i opisane jako uniwersalne znaki nurkowe. Znaki nurkowe pokazujemy rękami i w zależności od znaku, czasami używamy dwóch rąk jednocześnie.
Najczęściej stosowane znaki nurkowe należą do jednej z czterech kategorii:
- Znaki ogólne – podstawowe, ogólne znaki nurkowe: ok, ja, ty, nie rozumiem, znaki liczbowe;
- Znaki kierunkowe – znaki pozwalające wskazać kierunek pływania: góra, dół, lewo, prawo, etc;
- Znaki prędkości – znaki pozwalające określić prędkość pływania: wolniej, szybciej, zatrzymać się;
- Inne znaki nurkowe / znaki niebezpieczeństwa – znaki pozwalające szybko i skutecznie zasygnalizować sytuacje awaryjne: coś nie tak, brak powietrza, wyrównać ciśnienie, zawroty głowy, rezerwa
Znaki nurkowe powinny być pokazywane dokładnie i wyraźnie. Ciemne tło naszego stroju nurkowego może utrudnić lub uniemożliwić naszemu partnerowi prawidłowe odczytanie znaków, szczególnie przy słabej widoczności. Skuteczna komunikacja za pomocą znaków nurkowych wymaga skupienia uwagi naszego partnera, dlatego ważne jest, aby od czasu do czasu sprawdzać, co się dzieje z naszym partnerem.
Kursy i szkolenia dla płetwonurków
Stopnie nurkowe zdobywa się poprzez ukończenie kolejnych kursów szkoleniowych. Kursy nurkowe powinny być prowadzone przez profesjonalne szkoły lub organizacje zrzeszone w międzynarodowych organizacjach nurkowych, działające według standardów ustalonych przez te organizacje. Same stopnie i kursy mogą mieć różne nazwy, w zależności od organizacji certyfikującej dany kurs. Najważniejsze jest jednak nie logo, a instruktor który będzie Cię szkolił. To od niego zależy, czy przekaże Ci wiedzę, której potrzebujesz.
Organizacje szkolące nurków
Jest wiele organizacji szkolących nurków i tak naprawdę ich programy kursów nurkowych są bardzo podobne. Różnice, a także zalety i wady największych organizacji opisaliśmy już w tym tekście: Jaka jest najlepsza organizacja nurkowa? Zapraszamy do przeczytania.
Diving specialties
Specjalizacje nurkowe to dodatkowe kursy, w których nurek skupia się na doskonaleniu lub rozwijaniu konkretnych umiejętności, lub zdobywaniu nowych kwalifikacji. Dla nurków z określonym stopniem nurkowym mogą być dedykowane różne specjalizacje nurkowe i kursy specjalistyczne. Niektóre z nich są dostępne po kursie podstawowym OWD, inne będą wymagały wcześniejszego ukończenia kursu zaawansowanego AOWD.
Przykładowe specjalizacje nurkowe PADI po kursie podstawowym:
- PADI Suchy Skafander
- PADI Specjalista od sprzętu
- PADI Podwodna Nawigacja
- PADI Nurkowanie Nocne
- PADI Nurkowanie z łodzi
- PADI Perfekcyjna Pływalność
- PADI Nurkowanie w prądzie
- PADI Nurkowanie Wielopoziomowe
- PADI Podwodne Skutery
- PADI Poszukiwanie i Wydobycie
- PADI Podwodna Fotografia
Przewodnik po nurkowaniu – podsumujmy
Mam nadzieję, że ten obszerny, trzyczęściowy przewodnik po nurkowaniu pomógł Ci rozwiać Twoje wątpliwości. Jak widać, nurkowanie jest dla każdego, a w dodatku jest dość bezpieczne. Z drugiej strony, tego przeżycia nie da się porównać z żadnym innym uczuciem. Dlaczego więc nie spróbować?
