Nawigacja podwodna. Jak dotrzeć do celu?

Nawigacja podwodna jest niezbędną umiejętnością dla nurków, ponieważ pozwala im odnaleźć się w podwodnym środowisku i uniknąć zgubienia się. Właściwa nawigacja może również pomóc nurkom uniknąć zagrożeń, takich jak podwodne przeszkody i silne prądy, a także zaplanować i wykonać bezpiecznie i skutecznie nurkowanie.

Czy zastanawiasz się, skąd Twój przewodnik wie, jak wrócić do tego samego miejsca? Albo jak potrafi znaleźć punkt nurkowy mimo słabej widoczności? Na tym właśnie polega nawigacja podwodna i dziś poruszymy ten temat. Zaczynajmy!

Nawigacja podwodna w nurkowaniu

Nurkowanie wymaga od nas opanowania wielu nowych umiejętności i obsługi sprzętu. Jedną z takich kluczowych umiejętności jest nawigacja pod wodą, ale także ta na powierzchni, zanim wskoczysz do wody. To właśnie dzięki tym umiejętnościom będziesz w stanie odnaleźć się pod wodą i zobaczyć najciekawsze miejsca, zamiast błądzić gdzieś wśród jałowego piasku.

Podstawowe elementy nawigacji poznasz już na podstawowym kursie nurkowania, a z każdym kolejnym kursem umiejętności te będą rosły. Poznasz nowe techniki i “sztuczki” umożliwiające skuteczną nawigację pod wodą.

Słyszymy jak powstaje plan i co będzie można zobaczyć podczas nurkowania. Nawigacja pod wodą to element nurkowania, który ma znaczący wpływ na to czy nurkowanie będzie udane czy nie. Szanse na zgubienie się, zabłądzenie czy pomylenie kierunków są znacznie mniejsze na powierzchni niż podczas nurkowania.

Podstawowe techniki nawigacji podwodnej

Istnieje kilka technik, których nurkowie mogą używać do nawigacji pod wodą, w tym nawigacja naturalna, nawigacja z kompasem lub komputerem nurkowym. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, a nurkowie powinni wybrać metodę, która jest najbardziej odpowiednia dla ich środowiska nurkowego i poziomu doświadczenia.

Nawigacja naturalna to technika, która opiera się na naturalnych cechach środowiska podwodnego w celu określenia lokalizacji i kierunku nurka. Może ona obejmować wykorzystanie słońca lub księżyca do określenia kierunku powierzchni, obserwację kierunku prądów i fal oraz wykorzystanie podwodnych punktów orientacyjnych, takich jak skały lub koralowce do nawigacji. Nawigacja naturalna jest przydatną umiejętnością, ponieważ może być używana w każdym środowisku nurkowym, nawet jeśli nurek nie posiada kompasu lub komputera nurkowego.

Nawigacja z kompasem to technika, która wykorzystuje kompas nurkowy do określenia kierunku i położenia nurka. Kompas nurkowy to specjalistyczny instrument, który jest przeznaczony do pracy pod wodą i jest odporny na ciśnienie i magnetyzm.

Aby użyć kompasu do nawigacji, nurek musi najpierw ustalić kierunek referencyjny, taki jak kierunek miejsca nurkowania lub kierunek powierzchni, a następnie użyć kompasu do określenia ich aktualnego kierunku i dokonać korekty w razie potrzeby. Nawigacja z kompasem jest przydatną umiejętnością dla nurków, którzy muszą poruszać się w skomplikowanych środowiskach, takich jak wraki statków lub jaskinie, gdzie naturalna nawigacja może być trudna.

Kształt dna i promienie słoneczne

Załóżmy, że nurkowałeś kilka razy w danym miejscu i kojarzysz pewne elementy ukształtowania dna. Może to być cokolwiek. Wrak statku, duży głaz, półka skalna, duży koralowiec itp. To są stałe elementy, na które praktycznie zawsze możemy liczyć.

Naiwnością byłoby poleganie na chwilowej obecności ławicy ryb w danym miejscu, gdyż mogą się one swobodnie przemieszczać. W związku z tym nie mamy gwarancji, że spotkamy je ponownie podczas kolejnego nurkowania. Lokalizacja znanych obiektów stałych z reguły nie zmienia się podczas kolejnych nurkowań, chyba że miejsce nurkowania jest mocno zniszczone erozją.

Również słońce bywa pomocne podczas nurkowania, przynajmniej tak długo, jak długo pamiętasz jego położenie. Dobrze jest przed wejściem do wody określić i zapamiętać, z której strony świeci słońce. Znając dokładnie układ promieni słonecznych pod wodą, będziemy mogli dość dokładnie określić swoją pozycję podczas nurkowania. Metoda ta, zaliczana jest do metod naturalnej nawigacji i sprawdza się, gdy widoczność jest dobra, a dzień słoneczny.

Odległość podczas nawigacji pod wodą

Można powiedzieć, że jest to swoiste potwierdzenie Twoich umiejętności. Sztuka dokonywania pomiarów, określania odległości pod wodą, jest chyba jedną z trudniejszych części nawigacji podwodnej. Niemniej jednak warto znać odległość, którą przebyło się podczas nurkowania bez utraty kierunku.

Jak więc zmierzyć odległość pod wodą? Cóż, metod jest wiele i wszystkie wymagają po prostu praktyki i doświadczenia. Jedną z najbardziej popularnych jest mierzenie ilości “kopnięć” płetwą. Jeśli dotarcie tutaj zajęło 20 kopnięć, to prawdopodobnie podobną ilość zajmie powrót.

Mówię “prawdopodobnie”, ponieważ wcale nie musi tak być. Wystarczy, że dotarłeś tu płynąc z prądem, a wracasz pod prąd. Całe to liczenie nie będzie miało sensu. Albo w trakcie Twojego nurkowania warunki się zmieniły i ocean nie jest już tak spokojny jak wcześniej. Cóż… jak już mówiłem, potrzebne jest tu doświadczenie i pewien zmysł przewidywania.

Czy trudno jest nawigować pod wodą?

Wszystko zależy od okoliczności i warunków panujących w danym miejscu. Jeśli nie jesteś zbyt dobrze zaznajomiony z miejscem, w którym nurkujesz, to oczywiście naturalna nawigacja na podstawie ukształtowania terenu będzie bardzo trudna. Sytuacja wygląda inaczej, gdy znasz każdą skałę i prawie każdą rybę….

Ale trzeba też jasno powiedzieć, że nawigacja podwodna nie musi być idealna. Nie chodzi o to, że musisz zawsze znaleźć wszystko z centymetrową dokładnością. Chodzi o to, by cieszyć się nurkowaniem rekreacyjnym, a nie karać siebie za brak perfekcji. Wystarczy, że wiesz, w jakim kierunku znajduje się miejsce, które chcesz zobaczyć lub na jakiej linii się ono znajduje. Na przykład północ – południe. Oznacza to, że nie ma sensu płynąć na wschód. Nawigacja ma być pomocą, a nie znienawidzonym obowiązkiem.

Co robić, gdy zgubisz się pod wodą?

Czy utrata kierunku pod wodą zdarza się często? Nawet nie wiesz jak często… Może nie powinienem mówić o tym głośno, ale cóż…. Jestem tylko człowiekiem i też zdarza mi się zgubić pod wodą i wypłynąć tam, gdzie nie ma nic poza piaskiem. A to nie jest to, co klienci chcą zobaczyć….

Co można zrobić w takim przypadku? Jeśli wiesz gdzie mogłeś popełnić błąd, to używając kompasu spróbuj wrócić na kurs. Jeśli to nie pomoże to przyda się podstawowa wiedza o miejscu nurkowania. Na przykład na Isla del Cano w Kostaryce, gdzie najczęściej nurkujemy, wiem, że głębokość maleje w miarę zbliżania się do wyspy. Nic zaskakującego, prawda…?

Ale ta wiedza pozwala mi znaleźć drogę nawet bez kompasu. Wystarczy, że płynę w kierunku zmniejszającej się głębokości i w końcu dopływam do koralowca, wtedy trafiam dokładnie w to miejsce, którego szukam. A nawet jeśli nie…. to przynajmniej zamiast piasku zobaczymy koral.

Kurs nawigacji podwodnej

Pod wodą mamy ograniczoną liczbę “znaków”, które mogą, ale nie zawsze mówią nam, gdzie w danej chwili jesteśmy. Jeśli nurkujemy w miejscach o ograniczonej widoczności i lokalnych prądach, zgubienie się pod wodą jest znacznie łatwiejsze niż może nam się wydawać. Na szczęście istnieją techniki pozwalające uniknąć takich sytuacji i doprowadzić nas bezpiecznie do wyznaczonego miejsca. Można się ich nauczyć podczas kursu nawigacji podwodnej, który moim zdaniem każdy nurek powinien ukończyć.

Nawigacja podwodna – podsumujmy

Nawigacja pod wodą to rzeczywiście bardzo ważna umiejętność. Nie wyobrażam sobie nurka, który nie wie jak używać kompasu i jak przeprowadzać swoje nurkowania. Albo przynajmniej jak zaplanować to, jak będzie wyglądało. Jest to tak ważna umiejętność, że podstawowe elementy nawigacji podwodnej wprowadza się już od podstawowego kursu nurkowania.

Na kursie zaawansowanym nurkowanie nawigacyjne jest elementem obowiązkowym w parze z nurkowaniem głębokim. To pokazuje jak ważna jest ta umiejętność. Nie możesz być dobrym nurkiem bez umiejętności nawigowania pod wodą i na powierzchni w tym samym czasie. Ale spokojnie… nikt nie wymaga od Ciebie perfekcji. Wszystko przyjdzie z czasem i doświadczeniem. Tylko nie przestawaj nurkować!